Meer informatie over SOLK

Graag bieden wij u middels een serie van drie nieuwsbrieven handvatten voor het behandelen en verwijzen van patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Bekijk ons nieuwsbrief archief.

Klachten die langer dan 3 maanden aanhouden zijn vaak te definiëren als SOLK. Bij Revalidatiecentrum Drechtsteden hanteren we voor deze groep de beschrijving in de NHG-standaard. Daar is SOLK een werkhypothese, gebaseerd op de (gerechtvaardigde) aanname dat somatische en psychische pathologie afdoende is uitgesloten.

Prevalentie

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 90% van de algemene bevolking rapporteert in de afgelopen twee weken van tenminste één lichamelijke klacht last te hebben gehad. Tot 40% van de consulten bij huisartsen gaat over lichamelijke klachten waarvoor geen of onvoldoende een somatische verklaring gevonden wordt. Bij 50 tot 75% van de groep mensen bij wie er volgens de huisarts sprake is van SOLK, nemen de klachten af na één tot anderhalf jaar. Bij 10-30% van de patiënten verergeren de klachten juist. Ernstige SOLK kent een prevalentie van 2,5%.

Klachtenexploratie

Om de ernst van de SOLK in te schatten is, na het stellen van de werkhypothese SOLK, een nadere exploratie van de klachten vereist. Het doel hiervan is een beeld van de patiënt zijn of haar SOLK te verkrijgen en prognostisch gunstige of ongunstige factoren te bepalen. Door het onderzoeken van de somatische, cognitieve, emotionele, gedragsmatige en sociale dimensie kan een huisarts controleren of alle klachtendimensies zijn onderzocht. Informeer naar de volgende aspecten van de klacht(en):

  • Somatische dimensie: klachtencluster; aard, plaats, duur ernst en patroon van de klachten; begeleidende symptomen; gebruik van medicatie
  • Cognitieve dimensie: de ideeën van de patiënten over de oorzaak en voortbestaan van zijn klacht; de invloed die de patiënt hier op heeft; waarom de patiënt denkt bepaalde activiteiten niet meer te kunnen uitvoeren; de verwachtingen van de patiënt met betrekking tot de bijdrage van de huisarts
  • Emotionele dimensie: welke gevoelens ervaart de patiënt door de klachten?; is de patiënt erg ongerust over de klachten en wat is de aanleiding voor de ongerustheid?
  • Gedragsmatige dimensie: vermijden van belasting of beweging of ander vermijdingsgedrag; werkverzuim; negeren van de klachten en overbelasting; ander gedrag dat herstel zou kunnen belemmeren.
    Informeer hierbij ook naar hulpzoekgedrag: zoekt te patiënt snel medische hulp of lost hij deze zelf op; bezoekt hij verschillende zorgverleners voor hetzelfde probleem; wat heeft de patiënt tot nu toe zelf aan de klacht gedaan?
  • Sociale dimensie: welke gevolgen hebben de klachten voor de belangrijkste relaties van de patiënt?; hoe reageert de omgeving op de klachten van de patiënt?; welke invloed hebben de klachten op het functioneren thuis en op werk?

Op basis van bovenstaande klachtenexploratie wordt de ernst van de SOLK vastgesteld, daarbij prognostische factoren in acht houdend:

  • Prognostisch gunstig
    Weinig verschillende klachten en weinig functionele beperkingen
  • Prognostisch ongunstig
    Het langdurig bestaan van klachten en het ervaren van vele verschillende klachten

Gradaties SOLK

De NHG-standaard verdeelt SOLK in milde, matig-ernstige en ernstige SOLK.

  • Milde SOLK; klachtenduur van enkele weken met klachten binnen één of twee klachtenclusters en weinig functiebelemmering
  • Matig-ernstige SOLK; klachtenduur van enkele maanden met klachten in tenminste drie klachtenclusters en matig-ernstige functiebelemmering
  • Ernstige SOLK; klachtenduur van tenminste drie maanden met klachten in alle klachtenclusters en ernstige functiebelemmering

Beleid SOLK

De NHG-standaard adviseert stapsgewijze behandeling, waarbij wordt begonnen met de lichtst mogelijke effectieve behandeling. De behandeling wordt geïntensiveerd bij onvoldoende resultaat.

  1. Patiënt met milde SOLK
    • Behandeling door huisarts zelf
    • Afsluiting klachtenexploratie en eventueel verrichten van lichamelijk en/of aanvullend onderzoek
    • Voorlichting en advies; bespreken van herstelbelemmerende factoren; advisering
    • Voortgangsplan monitoren; bij stagnerend herstel opnieuw klachtenexploratie
    • Indien de klachten wijzigen: opnieuw klachtenexploratie; uitvoeren gericht lichamelijk onderzoek; eventueel aanvullend onderzoek
  2. Patiënt met matig-ernstige SOLK
    • Behandeling in samenwerking met en/of verwijzing naar eerstelijnshulpverleners:
      • (psychosomatisch) fysio- of oefentherapeut;
      • POH-ggz of SPV in de eerste lijn
      • Cognitief-gedragsmatig geschoolde ELP
  3. Patiënt met ernstige SOLK
    • Behandeling in samenwerking met en verwijzing naar tweedelijnshulpverleners, zoals multidisciplinaire teams en behandelcentra

Verwijzen of meer informatie

Als er bij uw patiënt sprake is van ernstige SOLK, kan een verwijzing naar ons relevant zijn. Revalidatiecentrum Drechtsteden is als focuskliniek gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met SOLK. We bieden multidisciplinair maatwerk, werken persoonlijk en kleinschalig in een niet-klinische setting.

U kunt als verwijzer patiënten naar Revalidatiecentrum Drechtsteden doorverwijzen via ZorgDomein of onze website:

  • Voor huisartsen is het mogelijk om via ZorgDomein digitaal naar ons door te verwijzen. U kunt in ZorgDomein informatie vinden over ons zorgaanbod, het traject en onze actuele toegangstijd.
  • Indien u niet bent aangesloten bij ZorgDomein kunt u digitaal verwijzen via de website van Revalidatiecentrum Drechtsteden.

Meer informatie of intercollegiaal met ons overleggen? U kunt vanzelfsprekend contact met ons opnemen.  Dit kan via telefoonnummer 078-303 1250 of per e-mail: post@rc-d.nl.

Disclaimer: de bron van de informatie op deze pagina is de NHG-standaard Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten (SOLK). De tekst op deze pagina is bedoeld om u als verwijzer een samenvatting te bieden voor het beleid bij en het verwijzen van patiënten met SOLK.